پژوهشگران درباره ویژگی‌های باستانی و مردم‌شناسی روستاهای ایران مانند «دُماب» کتاب بنویسند
آئین معرفی کتاب «دُماب» تالیف یداله میرزایی و با پژوهش سمیرا میرزایی و شهرداد میرزایی چهارشنبه یکم تیرماه در تالار حکمت مرکز همایش‌های بین‌المللی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زائری، رییس اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، یداله میرزایی، مولف کتاب دُماب، سیدمحمد بهشتی، عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری، یاسر احمدوند، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداد میرزایی ناشر کتاب دُماب در این مراسم سخنرانی کردند.
زیر پوست ایران
یاسر احمدوند، معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این آیین رونمایی گفت: «زیر پوست ایران» کتابی است نوشته لیندا جاکوبز، باستان‌شناس آمریکایی که در دهه 1340 و 1350 شمسی در اطراف شیراز به کار گشت و مرمت آثار باستانی مشغول بود. این خانم بعد از چند سال کاوش در زمان نزدیک به پیروزی انقلاب اسلامی از ایران خارج شد و در دهه 1380 باز هم به ایران سفر کرد و پژوهش خویش را کامل کرد و این کتاب حاصل پژوهش‌های اوست که به چاپ رسیده و بسیار خواندنی است.
سیری از وضعیت روستاهای ایران
وی افزود: نکته جالب توجه این است که این پژوهشگر و نویسنده آمریکایی سیری از وضعیت روستاهای ایران در دوره قبل و بعد را مشاهده کرده و همه را در کتابش بیان کرده است. او مردم‌شناس است و در این کتاب اخلاقیات و روابط آدم‌ها را نیز بازگو می‌کند. زمانی که این کتاب را خواندم، با خودم گفتم کاش پژوهشی انجام می‌شد و ویژگی‌های باستانی و مردم‌شناسی و سایر خصوصیات بسیاری از روستاها به صورت مستقل مورد بررسی قرار می‌گرفت و نوشته می‌شد.
کتاب دُماب
معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه بیان کرد: هفته گذشته آقای مختارپور، رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران نسخه‌ای از کتاب «دُماب» را برایم آورد و از رونمایی کتاب «دُماب» با من سخن گفت و پرسید آیا به مراسم رونمایی از این کتاب می‌آیم که گفتم با افتخار می‌آیم.
احمدوند با بیان اینکه در بین کارها زمان گذاشتم و گاهی این کتاب را تورق کردم، گفت: لذت بردم و خدا را شکر کردم برای کار خوبی که انجام شده است. شاید لازم باشد تا آقای میرزایی چند سالی به روستاها و شهرهای مختلف سفر کنند و کار ارزشمند خویش را برای اهالی هر روستا شرح بدهد تا کتابی مانند «دُماب» در مورد تمام روستاهای ایران نوشته شود. البته که هزینه این پژوهش را وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تقبل می‌کند.
دماب کتاب 7 جلدی
وی افزود: کاش روزی را ببینیم که ده‌ها کتاب مانند «دُماب» نوشته شود. من گزارشی از این 7 جلد همین‌طور که مطالعه می‌کردم، نوشتم، دو جلد نخست این کتاب به معنی واقعی دانشنامه است. در این دو جلد مختصری از جلدهای دیگر نیز آورده شده است و اگر کسی این دو جلد را مطالعه کند شمه‌ای از کل کتاب را درمی‌یابد.
علت نام گذاری
معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه بیان کرد: دُمابی‌ها پیوندی با آب داشتند، دُماب، دم آب یا کنار آب معنی می‌شود و در این کتاب به اهمیت قنات و کاریز در این منطقه و شیوه حفر قنات تا رسیدن به آب و فعالیت مغنیان و اینکه چه مکان‌هایی برای حفر قنات مناسب بوده و نحوه شناسایی این مناطق به طور کامل اشاره شده است. در جای جای این دانشنامه نکاتی خواندنی و ارزشمند در مورد آب وجود دارد که احتمالا قابل تعمیم به بیشتر مناطق ایران است. پیشه مردم این روستا کشاورزی و دامداری بوده است.
وجود مثال های شیرین در کتاب
احمدوند با بیان اینکه مثل‌هایی در جای‌جای کتاب آورده شده است که برخی بسیار شیرین است، گفت: «تو ده کی خوشه؟ کدخدا و کاکاش»، «یک ده آباد بهتر از صد شهر خراب» و مثل‌های بسیار دیگر که نشانگر تفکر مردمی است که در این روستا زندگی کرده‌اند. اطلاعات ارزشمندی در مورد پوشش گیاهی و همچنین در مورد حیوانات در این کتاب آورده شده است، بر اساس اطلاعات آورده شده در این کتاب خرس از جمله حیواناتی است که در این منطقه مهم بوده است و به آدم‌های درشت و تنبل می‌گفتند، خرس خوانسار و مثل‌های دیگر که به نظرم جالب توجه و قابل پژوهش است.
وجود سنگ‌نگاره‌هایی
وی افزود: در کتاب «دُماب» همچنین از وجود سنگ‌نگاره‌هایی در این منطقه سخن گفته شده است که این سنگ‌نگاره‌ها مربوط به هزاره نهم پیش از میلاد است، اینها بسیار قابل تامل است، نقش یک بز در صحرای یک روستا در یازده هزار سال پیش چیز کمی نیست. در دنیا برای همین یک مورد صنعت توریسم ایجاد می‌شود. در این کتاب همچنین 400 سند یافته شده، با تبحر و استادی خوانده شده و بعد از حروف‌چینی در کتاب قرار گرفته که بسیار جذاب است.
تاریخ اجتماعی
احمدوند با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های مهم این کتاب این است که بخشی از تاریخ اجتماعی منطقه را نشان می‌دهد، گفت: توجه به خشکسالی‌ها و رفتاری که مردم در این زمان داشتند نشان می‌دهد که این مورد بیش از این جای تحقیق و تفحص دارد. من از اینکه یک هفته با این کتاب مانوس بودم، بسیار لذت بردم و قوت قلب گرفتم از اینکه پژوهشگران ارزشمندی داریم و ناشری مطلع که چنین کار بزرگی را به سرانجام رسانده‌اند و ارزش کار به این است که تکثیر شود.
فرهنگ و خاک
وی افزود: تمامیت این کشور، فرهنگ و خاک این کشور خوشایند دیگران نیست و ما گاهی قدر داشته‌هایمان را به خوبی نمی‌دانیم. ما تا امروز ایستادیم که یک وجب از خاک این کشور نرود، بزرگمردی به ما یاد داد که قدر این کشور را بیشتر بدانیم پس کاری این چنین انجام دهیم، از جنس کاری که آقای دکتر میرزایی انجام داده است.
فرهنگ و تاریخ دُماب
گفتنی است این اثر پژوهشی شامل فرهنگ و تاریخ دُماب، فرهنگ واژگان دُمابی، سندهای تاریخی دُماب، تبارنامه مردم این روستا بوده و در آخرین جلد از این مجموعه کتاب نفیس پژوهشی نیز سنگ‌نگاره‌های پیش از تاریخ در روستای دُماب مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است. مجموعه 7 جلدی دماب، قابلیت تبدیل شدن به الگویی مناسب برای معرفی شهرها و روستاهای تاریخی سرزمین کهن ایران و کمک به تبادل فرهنگی و توسعه صنعت گردشگری و بوم‌گردی در کشور را دارد.
کتاب «دُماب» مجموعه پژوهش‌هایی درباره فرهنگ و تاریخ روستای دُماب از توابع استان اصفهان است که در هفت جلد و 2163 صفحه به چاپ رسیده است.